📖 Een handschoen voor de voet
Zo buiten, zo binnen. In de zoektocht naar een nieuw verhaal gaat het vaak over de hardware - economie, technologie, wet- en regelgeving. Minder vaak gaat het over de software: hoe we denken, kijken en voelen. Daarom deel ik tweewekelijks een dagboekfragment om even stil te staan en met andere ogen te zien. Een ontdekkingstocht naar wat de spiegels van het leven ons voorhouden. Met als doel de kijk van de mens op zichzelf te veranderen en zo bij te dragen aan een nieuw verhaal dat hoop geeft en activeert.
“Do you wear them all the time?!”
Ik zit rustig in de trein en ineens tikt een vrouw mij op de schouder. Helemaal opgewonden en gehaast tegelijkertijd omdat ze moet uitstappen. Toch wil ze me heel graag spreken.
Ze wijst naar mijn blotevoetenschoenen en zegt “My son”. Ik wil haar in haar haast helpen en zeg dat ik ze in Amsterdam gekocht heb (dat is namelijk meestal wat mensen willen weten als ze een vraag hebben over mijn schoenen).
Maar dat is het niet.
Ze vertelt snel, gepassioneerd, met veel handgebaren en mimiek in het Engels met een Italiaans accent dat haar zoon zó overtuigd is van deze schoenen. Hij heeft er zijn leven voor gegeven. Tot twee keer toe herhaalt ze dat hij er zelfs zijn vriendin door verloren is.
Ze vraagt of ik ze vaak draag. “All the time”. Ze maakt een gebaar van grote dankbaarheid en rent de trein uit.
Ik volg haar met een brede glimlach tot ze uit het zicht verdwijnt, hopend dat ze nog langs mijn raampje passeert. Helaas.
De trein zet de reis verder en ik leun weer achterover in mijn stoel, bekomend van deze bijzondere ontmoeting: wat was dat?! Wie was die vrouw? Waarom wilde ze mij in alle haast absoluut spreken? Het had duidelijk iets met haar zoon te maken. Wie zou hij zijn? De ontwerper van de blotevoetenschoenen misschien?!
Ik google ‘who designed Vibram fivefingershoes’ en kom uit op een fantastisch verhaal. Een interview met Robert Fliri - de uitvinder van de blotevoetenschoenen en van Italiaanse afkomst - wiens verhaal, ook al was de vrouw van net niet zijn trotse moeder, een ware restory is!
Nelleke Don die samen met Jader Tolja Robert Fliri in 2006 in Milaan interviewde laat me weten dat ik mits bronvermelding het interview hier op Re-story mag publiceren. Hieronder deel ik graag de hoofdlijnen. Het volledige verhaal lees je bij bodyconsciousdesign.
Robert Fliri: “Het was in de zomer van 1999 en op dat moment was niets duidelijk voor mij. Maar ik voelde me goed die lente en zomer en ik stond ervoor open om alles uit te proberen.
Ik woonde in de bergen, waar ik als houthakker de hele week met mijn lichaam werkte. ‘s Avonds ging ik fietsen of wandelen en in het weekend ging ik naar de bergtop.
Mijn lichaam was echt sterk. Op bergtochten deed ik vaak mijn schoenen uit en probeerde ik tien minuten blootsvoets te lopen, maar ik had geen harde huid en voelde me onbeschermd. Al na een paar meter was ik bang om mezelf te bezeren. Ik voelde wel de grote kracht van mijn lichaam, maar op die manier kon ik echt niet verder.
Dit wekte een groot verlangen om zonder de angst om mezelf pijn te doen op blote voeten in de bergen te wandelen. Dus begon ik na te denken.
“Als je echt de ondergrond onder je voeten kan voelen en je tenen vrij kunnen bewegen om onafhankelijk van elkaar de grond te kunnen grijpen, is je lichaam in staat om te doen waar het van nature voor ontworpen is.”
Ik zat in het eerste jaar van de ontwerpschool in Bolzano en een van mijn professoren startte een project: sport is leuk. Het ging over sport als vrijetijdsbesteding, niet als een beroep of een kracht-ding.
Ik besloot te werken aan mijn idee om beschermd blootsvoets te lopen en samen met deze professor probeerde ik allerlei oplossingen uit. Instinctief wist ik dat het een handschoen moest zijn.
We hebben vijf tenen: als je echt de ondergrond onder je voeten kan voelen en je tenen vrij kunnen bewegen om onafhankelijk van elkaar de grond te kunnen grijpen, is je lichaam in staat om te doen waar het van nature voor ontworpen is. Dat is een krachtig gevoel.
Alleen, een goede professor zal je vertellen dat het onmogelijk is om een schoen in de vorm van een handschoen voor je tenen te ontwerpen, dus probeerde ik een heleboel andere opties, zoals verschillende tenen tegen elkaar zetten.
Maar zelfs met heel dun materiaal, zoals een damespanty, voelde ik nog steeds de kleine weerstand die het veroorzaakte. Het was niet zoals blootvoets stappen. Uiteindelijk heb ik dan toch een handschoen voor de voet gemaakt.”
Weerstand overwinnen
Er zijn momenten geweest dat Robert dacht: ik stop ermee.
“Ik moest vechten voor elke stap. Ik moest de mensen met wie ik werkte ervan overtuigen dat het een handschoen moest zijn en dat een handschoen geen schoen is.
Schoenenmensen denken dat een schoen schokdemping, vering en ondersteuning nodig heeft. Innovatie betekent meer ruimtelijk materiaal, meer technologie - niet een totaal ander concept.
Het was dus moeilijk voor mensen om het te accepteren. Maar ik had ook veel geluk. Ik kreeg de kans om in het speciale kantoor van de eigenaar van Vibram te werken, waar we een platform hadden om de vijfvingerschoenen te ontwikkelen.
Soms moet je gewoon besluiten om iets te doen en ermee doorgaan, maar het is natuurlijk een risico, ook economisch. Dus het was wel zwaar om bij mijn oorspronkelijke ideeën te blijven.
Maar elke keer als ik de kans kreeg om op blote voeten te wandelen en te rennen, kwam ik terug bij mijn oorspronkelijk idee en zei ik tegen mezelf: oké, ga door. Het is een goede motivatie. Voor mij is het heel bevredigend om mijn lichaam te voelen werken.
En natuurlijk, na het bedenken van een idee is het altijd zwaar en kom je problemen tegen. Maar we hopen dat dit een duurzaam product op de markt wordt, zodat we verdere ontwikkeling kunnen ondersteunen en ervoor zorgen dat het telkens beter wordt.”
De grond voelen
Robert: “Het grootste verschil zijn de vijf tenen waardoor je voet natuurlijk beweegt en je veel meer lichaamsgevoel hebt. Je kan beter bewegen, je kan beter voelen, je hebt meer kracht. Met de vijf vingers kan elke teen zich verspreiden, onafhankelijk van de andere tenen werken, de grond grijpen, de grond voelen. Het is totaal anders dan een schoen waar de tenen aan elkaar vastzitten, ook al is de zool van de schoen heel dun en flexibel.
Het is heel fijn om met je vijf tenen te bewegen, je wordt echt blij van bewegen. Je bewegingen worden flexibeler, soepeler. Als je bijvoorbeeld in de bergen op zware laarzen loopt, verlies je ongeveer 20% van je energie door het gewicht en de stijfheid van je schoen en de onmogelijkheid om je voeten te bewegen.
Op de vijfvoetenschoen gebeurt dat niet. Ik heb zelf ervaren dat je alleen maar hoger en hoger wil klimmen. Als ik een rots of een boom zie, wil ik erin klimmen. Het maakt je heel speels en energiek.
In het eerste jaar dat ik deze schoenen droeg, zeiden oude bergbeklimmers dat ik gek was, omdat ik op deze platte, lage schoenen liep, in plaats van op hoge, zware laarzen. Onder bergbeklimmers, jong en oud, is er één regel: draag hoge schoenen tot boven de enkel. Maar met een stijve, harde zool kunnen je voeten zich niet aanpassen aan een ongelijke ondergrond en kan je je enkel verzwikken.
Met een dikke zool hang je aan de grond en als er een oneffenheid is en je gaat over de kant, word je niet gewaarschuwd door de zintuigen in je voorvoeten.
Op blote voeten gebeurt dat nooit. Je lichaam is te slim. Als je je evenwicht dreigt te verliezen, registreren de zintuigen in de voorvoet dat en passen je spieren zich aan. Het signaal hoeft niet eens helemaal naar de hersenen te gaan. Elk gevoel van onbalans gaat rechtstreeks naar de spieren en die passen zich aan. Je lichaam weet heel goed wat er aan de hand is - op een bepaalde manier word je dierlijker.
Misschien is de markt er nog niet klaar voor omdat werken en denken met het lichaam nog geen gemeengoed is. Maar dingen veranderen.
Een vraag aan jou voordat je hier vertrekt …
Wat ons interesseert is wat de Re-stories die we maken met je doen. Het gaat niet alleen om bereiken, maar vooral om beraken.
Welke restory ben jij onderweg al eens tegengekomen?
We horen het graag van je in de comments hieronder …